Than hoạt tính có tầm quan trọng đối với đời sống con người. Không chỉ ứng dụng làm đẹp, nó còn được sử dụng để lọc sạch nước, khử mùi, làm sạch đường ruột, thực phẩm…
Tìm hiểu than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính hay còn gọi là carbon hoạt tính
Than hoạt tính (carbon hoạt tính) đây là loại than có diện tích bề mặt cực kỳ lớn, khoảng 500 đến 2500 m2/g tương đương với một sân quần vợt rộng 260m2, cùng hệ thống mạng lưới các lỗ rỗng dưới màng giúp cho quá trình hấp thụ vào bên trong được dễ dàng.
Cấu tạo bên trong của than chủ yếu là xơ rỗng, nguyên nhân là do phần nguyên liệu hữu cơ sản xuất, qua quá trình sấy ở nhiệt độ cao, đặc biệt lại trong điều kiện yếm khí. Than hoạt tính có khả năng hấp thụ mạnh thông qua vết rỗng, nứt và giữ lại những thuộc tính lọc hút, đặc biệt là các thành phần của kim loại nặng ra ngoài.
Nguyên liệu làm than hoạt tính là từ gỗ và than đá, có giá thành thấp. Nhưng nếu làm từ xơ dừa và vỏ trái cây có giá đắt hơn. Tại Việt Nam, loại than này được làm từ gáo dừa và tre, trong đó than gáo dừa được đánh giá là tốt và chất lượng, đồng nghĩa với giá cao hơn.
Tác dụng chính là hấp phụ, với khả năng hấp thụ các tạp chất, bụi bẩn, các mùi lạ, khí độc hại, kim loại nặng vào bên trong. Nhờ thế mà sản phẩm được ứng dụng nhiều cả trong đời sống, làm đẹp và y tế. Một đặc điểm nữa là giá khá rẻ, chỉ giao động trong khoảng 12 ngàn đến 120 ngàn đồng/ kg và được bán rộng rãi phổ biến ở nhiều nơi…
Quá trình hoạt động của than hoạt tính diễn ra như thế nào?
Than hoạt tính hoạt động chủ yếu bằng cơ chế hấp thụ để loại bỏ toàn bộ các chất bẩn, chất ô nhiễm có trong nước hoặc ở trong không khí.
Vì khả năng tạo ra một diện tích bề mặt bên trong của carbon lớn sẽ tạo ra một lực hấp dẫn để hút các phân tử khác vào, khiến cho các chất bẩn bị hấp thụ vào hoặc bám dính lên trên bề mặt của lớp than hoạt tính.
Đối với các chất hòa tan bị hấp phụ sẽ di chuyển từ khu vực có lỗ rỗng nhẹ đến những nơi có lực hấp dẫn mạnh nhất. Nhờ sức hút của bề mặt carbon lớn hơn rất nhiều so với với lực hút của các chất có trong nước, thành ra các chất ô nhiễm bị hấp thụ ngược trở lại vào bên trên bề mặt.
Những chất gây ô nhiễm thường là các chất hữu cơ có trọng lượng phân tử cao, trung tính hoặc không phân cực. Để hấp thụ được hiệu quả, chúng cần được hoàn tan với nước sao cho kích thước phải nhỏ hơn lỗ rỗng của carbon hoạt tính, nhờ thế, các chất ô nhiễm sẽ bị hấp thụ vào bên trong.
Ngoài việc hấp phụ vật lý, còn có các phản ứng hóa học trên bề mặt carbon. Trong đó, phản ứng hóa học giữa Clo và Carbon tạo thành ion clorua, giúp loại bỏ clo khỏi nước.
Những công dụng của than hoạt tính không thể bỏ qua
Than hoạt tính được ứng dụng nhiều trong đời sống, từ làm đẹp đến lọc nước, điều trị mụn, trứng cá, cải thiện hệ tiêu hóa… Dưới đây là ứng dụng của than hoạt tính mà bạn cần nắm rõ.
1. Làm trắng sáng răng
Than hoạt tính giúp răng trắng sáng và bóng hơn, chắc khỏe
Răng bị vàng hay ố, có thể sử dụng than hoạt tính để làm trắng sạch. Tác dụng của than hoạt tính không chỉ giúp răng trắng sáng mà còn chắc khỏe, do thay đổi nồng độ pH trong miệng. Bên cạnh đó, nó còn ngăn ngừa các bệnh lý về răng như sâu răng, hôi miệng, sưng nứa...
Với khả năng hấp thụ mảng bán và các chất bẩn trên răng, than hoạt tính giúp răng được trắng sáng hơn. Vì thế, bác sĩ thường khuyên chúng ta nên sử dụng nguyên liệu làm trắng răng từ tự nhiên để đảm bảo an toàn, hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất.
2. Lọc sạch nước uống
Than hoạt tính dùng để lọc nước sạch nhờ hút toàn bộ chất bẩn, tạp chất ở trong nước ...
Than hoạt tính còn là nguyên liệu chính được sử dụng trong ngành lọc nước nói chung và máy lọc nước nói riêng. Các tạp chất có trong nước bao gồm cả thuốc trừ sâu, hóa chất độc hại, hóa chất công nghiệp… sẽ được hấp thụ giúp cho nước lọc đầu ra sạch và an toàn hơn. Đó chính là lý do mà nó được ứng dụng rộng rãi trong hệ thống lọc nước trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, nó không thể lọc được vi rút, vi khuẩn hay các khoáng chất. Do đó, hệ thống lọc nước cần tích hợp thêm các lõi lọc nước chuyên dụng hơn.
3. Trị mụn trứng cá và vết côn trùng cắn
Than hoạt tính trị mụn, trứng cá, nốt ong đốt, nốt tẩy đỏ không tốn tiền và an toàn
Các vết muỗi cắn, ong đốt hay phát ban đỏ chỉ cần sử dụng ít than hoạt tính kết hợp với dầu dừa để thoa vào, để khoảng 30 phút là hết ngứa và tấy đỏ.
Ngoài ra, than hoạt tính còn có thể điều trị mụn trứng cá, bằng cách lấy than hoạt tính với ít cafe gel lô hội thoa đều khắp mặt, khoảng 20 phút thì rửa sạch. Than hoạt tính sẽ giúp loại bỏ toàn bộ độc tố, lô hội giúp dưỡng ẩm, cấp nước đầy đủ cho da.
4. Cải thiện hệ tiêu hóa
Than hoạt tính thúc đẩy hệ tiêu hóa hoá khoẻ mạnh bằng cách loại bỏ các độc tố gây dị ứng tổn thương hay làm giảm miễn dịch… có trong thực phẩm, nước uống. Bằng cách pha 10mg bột than hoạt tính với nước, uống trước mỗi bữa ăn khoảng 90 phút.
Ngoài ra, cần sử dụng các sản phẩm nuôi trồng từ tự nhiên, an toàn, không thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật. Nếu bị táo bón, có thể uống một ly nước ấm với chanh để bảo vệ cơ thể tốt nhất.
5. Thải độc cho da
Giúp lấy đi toàn bộ bụi bẩn, chất nhờn, cặn bẩn ở tận sâu bên trong da
Chức năng hấp thụ tốt giúp cho than hoạt tính được ứng dụng vào trong các sản phẩm làm đẹp của chị em phụ nữ. Các sản phẩm như là mặt mạ thải độc, sữa rửa mặt, xà phòng…. hút toàn bộ chất nhờn, bụi bẩn ở sâu bên trong lỗ chân lông, giúp da thải độc, sạch sáng và khỏe hơn.
Một số câu hỏi thường gặp khi sử dụng than hoạt tính
1. Những dạng chính của than hoạt tính?
Cacbon hoạt tính được chế biến thành nhiều dạng khác nhau như dạng bột, dạng hạt, dạng viên nén, dạng ống…
Một số dạng than hoạt tính phổ biến và ứng dụng nhiều
2. Các lĩnh vực ứng dụng sử dụng than hoạt tính?
- Trong ngành y tế: sản xuất một số loại thuốc như Carbogast, Carbotrim hỗ trợ điều trị ngộ độc thực phẩm, rượu bia, đau dạ dày...
- Trong ngành sản xuất: khẩu trang, mặt nạ phòng độc, máy hút mùi, điều hòa nhiệt độ, lọc khí ô tô, xe máy...
- Trong ngành xử lý nước: hệ thống lọc thô, lõi lọc bên trong máy lọc nước gia đình, máy lọc công nghiệp...
- Trong ngành nông nghiệp: cải thiện đất trồng, vệ sinh ao hồ chăn nuôi…
- Trong ngành làm đẹp: các sản phẩm sữa rửa mặt, mặt nạ, xà phòng… đều có chứa thành phần than hoạt tính bên trong.
3. Than hoạt tính dùng như thế nào để an toàn?
Biết được lợi ích của than hoạt tính, do đó mà ngày càng có nhiều người sử dụng để điều trị bệnh như tiêu chảy, trị chứng đầy bụng, khó tiêu, trị ngứa ngáy, điều trị ngộ độc….
Tuy nhiên, khi sử dụng cần làm theo đúng hướng nhất, đủ về liều lượng và thời gian theo đúng chỉ định của bác sĩ là tốt nhất. Tránh sử dụng ít hoặc quá nhiều dẫn đến bị ngộ độc ngược lại cơ thể. Ngoài ra, cần chú ý là khi dùng nên uống kèm 1 ly nước đầy, không nên nhai thuốc hoặc làm gãy hay cả viên nang mà nên nuốt luôn.
Bảo quản ở nhiệt độ thường là thích hợp nhất. Tránh ánh nắng mặt trời, độ ẩm cao, tuyệt đối không được để ngăn đá hay phòng tắm, để xa tầm tay trẻ con và vật nuôi.
4. Trong máy lọc nước, lõi nào sử dụng than hoạt tính?
Than hoạt tính là một trong những vật liệu không thể thiếu hệ thống lọc nước của máy lọc nước gia đình.
Lõi lọc than hoạt tính chức năng xử lý phần nước thô, loại bỏ các tạp chất, khử mùi lạ có trong nước, giúp nước sạch và an toàn khi đi qua màng RO.
Than hoạt tính sử dụng cho máy lọc nước thường được ép nhỏ dưới dạng bột mịn và nằm ở lõi số 2 của máy lọc nước Kangaroo. Có khả năng loại hấp thụ toàn bộ mùi vị, chất hữu cơ, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực phẩm, kim loại nặng, clo trong nước… giúp kéo dài độ bền của màng lọc RO và toàn bộ hệ thống lọc của máy.
